ورزش های کوهستانی به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها اطلاق می‌شود که در محیط‌های کوهستانی و در دل طبیعت انجام می‌گیرند. این ورزش‌ها علاوه بر تقویت آمادگی جسمانی، روحیه مقاومتی و ذهنی کوهنوردان را تقویت می‌کنند و به آن‌ها فرصتی برای ارتباط بیشتر با طبیعت و فضاهای بکر کوهستانی می‌دهند. در این مقاله به بررسی انواع ورزش‌های کوهستانی خواهیم پرداخت که شامل رشته‌های مختلفی از کوهنوردی تا ورزش‌های اکستریم می‌شود (اگر به این موارد علاقه دارید، می توانید مقاله معرفی ابزار مورد نیاز برای کوهنوردی را مطالعه کنید).
کوهنوردی
کوهنوردی یکی از شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین ورزش های کوهستانی است که به صعود از قله‌ها و ارتفاعات کوهستانی اطلاق می‌شود. این ورزش به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:
- کوهنوردی فنی: در این نوع کوهنوردی، افراد برای صعود به قله‌ها از تجهیزات خاصی مانند کرامپون، ابزارهای یخ‌نوردی و طناب‌های تخصصی استفاده می‌کنند. این نوع کوهنوردی بیشتر در مناطق یخ‌زده و کوه‌های بلند مثل هیمالیا و آلپ انجام می‌شود.
- کوهنوردی غیر فنی: در این نوع کوهنوردی، مسیرهایی که صعود به آن‌ها نیاز به تجهیزات خاص ندارند، انتخاب می‌شود. این ورزش به‌طور معمول در کوه‌های کم‌ارتفاع‌تر و در فصول گرم‌تر انجام می‌شود.
ویکی پدیا انگلیسی در مورد ورزش های کوهستانی می گوید:
Mountaineering-related activities include traditional outdoor climbing, skiing, and traversing via ferratas that have become sports in their own right. Indoor climbing, sport climbing, and bouldering are also considered variants of mountaineering by some, but are part of a wide group of mountain sports
فعالیت های مرتبط با کوهنوردی مانند سنگ نوردی سنتی در فضای باز و اسکی به خودی خود به ورزش تبدیل شده اند. کوهنوردی داخل سالن، کوهنوردی ورزشی و بولدرینگ نیز ورزش های دیگری هستند و بخشی از ورزش های کوهستانی را تشکیل می دهند.
صخره‌نوردی
صخره‌نوردی یکی دیگر از ورزش های کوهستانی است که تمرکز آن بر تسلط بر صخره‌ها و صعود به دیواره‌های سنگی است. این ورزش به مهارت‌های فنی و جسمانی بالایی نیاز دارد. در صخره‌نوردی، بسته به نوع مسیر و دشواری، از تجهیزات مختلفی مانند طناب، کارابین، مسطح‌کننده‌ها و کرامپون استفاده می‌شود. صخره‌نوردی را می‌توان به چند شاخه تقسیم کرد:
- صخره‌نوردی ورزشی: در این ورزش، مسیرهایی با تاسیسات ویژه برای کوهنوردان ایجاد شده است و استفاده از ابزارهای کمکی و پیچ‌های سنگی رایج است.
- صخره‌نوردی آزاد: در این نوع از ورزش های کوهستانی، صعود بدون استفاده از تجهیزات کمکی و تنها با تکیه بر مهارت فردی انجام می‌شود.
- بولو دراپ: یکی از سبک‌های صخره‌نوردی که به بالا رفتن از صخره‌ها بدون هیچ‌گونه تجهیزات کمکی اشاره دارد.
یخ‌نوردی
یخ‌نوردی یکی از رشته‌های جذاب و چالش‌برانگیز ورزش های کوهستانی است که در آن افراد به صعود بر روی یخ و مناطق یخ‌زده می‌پردازند. این ورزش به مهارت‌های فنی خاص و استفاده از ابزارهایی چون کرامپون، چکش یخ، و طناب‌های مخصوص نیاز دارد. یخ‌نوردی در مناطقی مانند کوه‌های آلپ، هیمالیا و کوه‌های نوردیک رواج دارد و اغلب در فصل زمستان انجام می‌شود.
غارنوردی
این فعالیت نیازمند مهارت‌های فنی در جستجو و عبور از مسیرهای تاریک، مرطوب و گاه خطرناک در زیر زمین است. غارنوردی در ایران در برخی مناطق کوهستانی نظیر زاگرس و البرز که دارای غارهای بزرگ و پیچیده هستند، محبوبیت دارد.
اسکای رانینگ
اسکای رانینگ، یا دویدن در ارتفاعات کوهستانی، یکی از ورزش‌های جدید و جذاب کوهستانی است که در آن دوندگان مسیرهای پرشیب و دشوار کوهستانی را با سرعت بالا طی می‌کنند. این ورزش به توانایی‌های جسمانی بالا، استقامت و مهارت‌های دویدن در مسیرهای ناهموار نیاز دارد. مسابقات اسکای رانینگ در سراسر دنیا به‌ویژه در کوه‌های آلپ و هیمالیا برگزار می‌شود.
سخن پایانی
ورزش های کوهستانی به دلیل چالش‌های فنی و بدنی که به همراه دارند، می‌توانند به تقویت اراده، استقامت و ارتباط با طبیعت کمک کنند. این ورزش‌ها نه تنها به افزایش آمادگی جسمانی کمک می‌کنند بلکه به افراد فرصتی برای کاوش در طبیعت بکر و کشف زیبایی‌های کوهستانی می‌دهند. از کوهنوردی گرفته تا ورزش‌های اکستریم، کوهستان‌ها برای تمامی علاقه‌مندان به ورزش‌های هیجان‌انگیز و طبیعت‌گردی، محیطی ایده‌آل فراهم می‌کنند.
